Jezioro Dadaj to słynne jezioro usytuowane na Pojezierzu Olsztyńskim w województwie warmińsko-mazurskim, a dokładniej rzecz ujmując w dorzeczu Łyny. Od przepięknego Biskupca ten niezwykły zbiornik wodny dzieli odległość około 4 kilometrów.

 

 

Samo jezioro Dadaj zaliczane jest do typu jezior morenowych, a więc jezior polodowcowych, powstałych na skutek obniżenia wzniesienia moreny czołowej oraz obniżenia moreny dennej. Przypatrując się z bliska nieubłagalnej statystyce warto zauważyć, że powierzchnia jeziora wynosi 1002 hektary, długość 8,5 kilometra, średnia szerokość to 1,15 kilometra, szerokość maksymalna oszacowana została na 2,8 kilometra zaś maksymalna głębokość jeziora wynosi dokładnie 39,8 metra. W praktyce jezioro Dadaj zaliczane jest do jednego z większych jezior znajdujących się na terenach obecnej Warmii. Jego charakterystyczny kształt stanowi wydłużenie ciągnące się z północy na południe. Dadaj wyróżnia się także rozwiniętą linią brzegową z łagodnymi wzniesieniami, obfitującą w rozliczne maleńkie zatoczki oraz półwyspy. Koniecznie dodać należy, że w części północno – zachodniej położona jest znacznych rozmiarów zatoka. Z całą pewnością na szczególną uwagę przyjezdnych zasługuje niezwykły, niepowtarzalny krajobraz tego jedynego w swoim rodzaju miejsca. Zobaczyć można tu bowiem aż dwanaście wysp. Pięć wysepek leży tuż przy zachodnim brzegu jeziora Dadaj, sześć usytuowanych zostało w południowej części zbiornika wodnego, zaś jedna wysepka zajmuje teren tuż przy północnym krańcu jeziora. Największa ze wszystkim wymienionych powyżej wysp leży natomiast w zachodniej części jeziora i jest ona oddalona od brzegu o około 100 metrów. Wydłużona, wyróżniająca się zwłaszcza stromymi i niebezpiecznymi brzegami wyspa zajmuje powierzchnię 10 hektarów i łączy się ona za pomocą sztucznie dobudowanego mostu z zachodnim brzegiem. W okolicach północnego krańca jeziora, do zbiornika wodnego wpływają potoki Czerwonka z jeziora Węgoja i Biesowa z jeziora Tejstym, zaś w rejonach brzegu ze strony południowo – wschodniej do Dadaju dopływa rzeka Dymer z jeziora Kraks Dużych. W okolicach krańca południowego z jeziora wypływa natomiast analogiczna, co nazwy jeziora, rzeka Dadaj. Sam Dadaj stanowi rodzaj miejsca niepowtarzalnego, a wręcz magicznego. Do tego rodzaju opinii z całą pewnością przyczynił się fakt, iż Dadaj wyróżnia się wysokimi, stromymi brzegami, które to wyłącznie w okolicach krańca północnego zdecydowanie przybierają na łagodności, niekiedy stając się nawet zupełnie płaskimi. Środkową część zachodniego brzegu jeziora Dadaj pokrywa las, natomiast pozostałe strony otoczone są przez rozliczne pola uprawne jak również malownicze, cieszące wzrok przyjezdnych, łąki. Naturalnie odwiedzając Jezioro Dadaj warto zatrzymać się w pobliskich, leżących tuż nad akwenem wsiach. Wśród takowych na uwagę zasługują przede wszystkim Kojtryny położone przy południowym brzegu, leżące przy południowo-wschodnim brzegu Nasy, usytuowane przy brzegu wschodnim Rukławki, Wilimy położone w północnej części brzegu zachodniego jak również znajdująca się przy końcu południowo-zachodniej zatoki, a dokładniej rzecz ujmując na brzegu południowym, wieś Dadaj.

 

 

Jak chyba każda, skupiająca na sobie wzrok przyjezdnych atrakcja, tak również jezioro Dadaj obdarzone zostało własną, niepowtarzalną legendą. Przytoczmy zatem krążącą w okolicach akwenu, piękną opowieść. Otóż według legendy, dawno, dawno temu na terenach przepięknej, bajkowej Warmii obfitującej w liczne jeziora, dziewicze bory pełne dzikiej zwierzyny oraz urokliwego ptactwa, żył sobie wyróżniający się ogromnym sercem, acz biedny jak przysłowiowa mysz kościelna, chłopak imieniem Krystek. Zamieszkiwał on okolice Biskupca i wiódł swój żywot w niewielkiej, własnoręcznie postawionej chacie. Marzeniem chłopaka było jednak spotkanie pięknej dziewczyny, która zgodziłaby się zostać jego żoną, zapewnienie jej godnego życia oraz wspaniałego potomstwa. Marzenie te postanowił spełnić pewien przechadzający się w okolicy, siwowłosy staruszek. Warunkiem nieznanego nikomu starcza było jednak to, aby pomimo otrzymanego bogactwa Krystek wciąż pozostał sobą. Oczywiście chłopak bez namysłu przystał na postawiony mu warunek. Wraz z nastaniem nowego dnia chłopak wyjrzał przez okno, po czym zobaczył przed swoją ubogą chatką, przepięknej urody dziewczynę. Tuż obok niej stał natomiast wóz po brzegi wypełniony złotymi i srebrnymi monetami. Kiedy wyszedł przed dom okazało się, że piękna panna ma na imię właśnie Dadaj. Pamiętając o złożonej staruszkowi obietnicy, Krystek postanowił pomagać biedakom. Czas jednak upływał, a chłopak wraz z otrzymanym dobrobytem zmieniał się, aż wreszcie stał się on zachłanny, antypatyczny, aż odwiedzający go biedacy przestali zachodzić w progi jego domu. Widząc zachowanie swojego męża, piękna Dadaj często płakała i rozpaczała, aż wreszcie, któregoś dnia powiedziała mężowi, że jeśli nie zmieni on swojego zachowania będzie zmuszona odejść. Pewny siebie Krystek zlekceważył jednak zarówno dane starcowi słowo, jak i przyrzeczenie swojej pięknej żony. Śmiejąc się z łez kobiety, nie zauważył on nawet, iż nagle zerwała się straszna wichura. Nagle zewsząd dało się usłyszeć jedynie opętańcze krzyki imienia „Dadaj! Dadaj!”. Dziewczyna, usłyszawszy swoje imię wybiegła natychmiast przed dom, a za nią pobiegł Krystek. Tam też ujrzeli oni siedzącego na białym, dostojnym rumaku, znajomego staruszka. Starzec pochwycił Dadaj w objęcia, po czym lekceważąc prośby i groźby Krystka, odjechał z dziewczyną. Nagle przed jeźdźcem pojawiła się ogromna przepaść, w którą wpadł biały rumak. Z przepaści tej nie wyszli jednak podróżni, lecz wystrzelił z niej strumień wody tworząc tym samym piękne, krystalicznie czyste jezioro, którego nazwa, nadana na cześć żony Krystka, nosi imię Dadaj.